سیستم ترمز
دیسک ترمز چیست و چگونه کار میکند؟
سیستم ترمز عامل بازدارندهی خودرو از حرکت می باشد که امروزه دارای اجزای مختلفی است؛ همچنین انواع متفاوتی دارد که هر یک از آنها اجزای مخصوص به خود را دارند. اصلیترین انواع این سیستم ترمزهای کاسهای و ترمزهای دیسکی هستند که امروزه استفاده از ترمزهای دیسکی رواج دارد؛ همچنین بسیاری از سیستمهای ترمز مانند ABS و EBD روی ترمزهای دیسکی قابل اجرا هستند.
ترمز دیسکی چیست؟
بهترین ترمزی که تا به امروز شناخته شده می باشد و در خودروها استفاده میشود ترمز دیسکی است. در واقع ترمزهای دیسکی برای همه ی وسیله های نقلیه مورد استفاده قرار میگیرد. این ترمز از دو بخش اصلی روتر یا دیسک ترمز و کالیپر ترمز تشکیل شده است که دیسک به قسمت متحرک و کالیپر به قسمت ثابت چرخ متصل هستند. وظیفه کاهش سرعت که بر عهدهی سیستم ترمز است با همکاری این دو بخش انجام میشود. اکثر خودروهای امروزی حداقل در چرخهای جلو از ترمز دیسکی استفاده میشود.
دیسک ترمز چیست و چه کاربردی دارد؟
دیسک ترمز در واقع قطعهای دایرهای شکل است که یکی از قطعات اصلی و اجزای مهم سیستم ترمز خودرو به حساب می آید که وظیفه کاهش سرعت و توقف خودرو را دارد. هنگامی که پدال ترمز فشرده میشود پدهای لنت با دیسک چرخ برخورد میکنند و این کار باعث ایجاد اصطکاک و کم شدن سرعت چرخش دیسک ترمز میشود، به این ترتیب سرعت چرخها هم کم میشود و در نهایت خودرو به طور کامل از حرکت می ایستد. این قطعه در انواع مختلف تولید شده و بر اساس ویژگی های ظاهری و فنی هرکدام در خودروهای مختلف استفاده میشود و نوع آلیاژ به کار رفته هم در ساخت دیسکها نیز متفاوت است. این تفاوتها در کارایی، طول عمر و قیمت دیسک ترمز تاثیر دارد.
انواع دیسک ترمز:
- معمولی
- خنک شونده
دیسک ترمز معمولی:
این دیسک که Solid هم نامیده میشود یک دیسک صاف و صیقلی است. آلیاژهای ساخت آن معمولا از آهن است که ظرفیت گرمایی بالایی هم ندارد. به همین دلیل خودروهایی که از این نوع دیسک ترمز استفاده میکنند قابلیت ترمزگیری خوبی ندارند. زمانی که خودرو در سطح شهر است به دلیل استفاده زیاد از ترمز، دیسکها خیلی زود داغ میکنند که باعث میشود عملکرد آنها پایین بیاید و علائم خرابی در آنها مشاهده شود. به همین دلیل توصیه میشود که از این دیسکها در شرایط آب و هوایی گرم و شهری استفاده نشود.
دیسک ترمز خنک شونده:
طراحی دیسک های خنک شونده به شکلی است که این قابلیت را دارند که میتوانند به راحتی بعد از ترمزگیری کمی از گرمای خود را از دست بدهند. خودروهایی که امروزه وارد بازار میشوند بیشتر از این نوع دیسکها استفاده میکنند که دارای قابلیتهای گرمایی بیشتری نسبت به نوع معمولی دارند. این نوع دیسک ترمز را به شکل یک صفحه توخالی طراحی کردهاند تا کانال های خنک کننده درون آن تعبیه کنند. این نوع طراحی مقاومت قطعه را بالا برده و مانع از شکستگی آن میشود همچنین نشانه های خرابی دیسک ترمز در این نوع به مراتب کمتر دیده میشود. همچنین این مزیت باعث شده زمانی را که خودرو نیاز داشت برای توقف جهت خنک شدن دیسک از بین میبرد. در طی این سالهای گذشته فرآیند خارج کردن هوا از این دیسکها پیشرفت بسیاری کرده که باعث طراحیهای مختلف و افزایش تنوع شده است.
1-دیسک سوراخ دار:
این نوع دیسکها روی سطح خود سوراخهای متعددی دارند که توانایی خارج کردن حرارت از روی سطح دیسک را دارند. بدین صورت اصطکاک و گازهایی که در هنگام برخورد لنت با سطح دیسک ایجاد میشود، میتواند بر روی عملکرد دیسک تأثیر بگذارد و از روی آن به بیرون رود. تا این مرحله کار سوراخها باعث مزیتی برای دیسک ها شدند اما همین سوراخها باعث ضعف استحکام دیسک هم میشوند و میتوانند سطح مقاومت دیسک را پایین بیاورند و در طولانی مدت باعث شکسته شدن دیسک شوند. هرچند که امروزه این نوع دیسکها را با آلیاژهای بسیار محکم میسازند اما رانندگی طولانی مدت با سرعت بالا احتمال شکستن دیسک سوراخدار را دارد.
2-دیسک شیاردار:
روی سطح این نوع دیسک شیارهایی تراش داده شده است. زمانی که لنت ترمز با صفحه دیسک برخورد میکند، مقداری گاز و گرما را تولید میکند که به وسیله این شیارها از روی صفحه خارج میشود. این شیارها موجب میشوند که علائم خرابی دیسک چرخ در این قطعه دیده نشود و طول عمر آنها نسبت به دیگر دیسک ها بالاتر برود. معمولا این نوع دیسک ترمز در خودروهای مسابقهای به کار میرود زیرا توانایی فشارهای بالا را دارند. اما همین شیارهای دیسک موجب ساییدگی در لنتها میشوند، البته طراحی شیارها هم گاهی تفاوت دارد که در میزان ساییدگی لنتها تاثیر دارد.
3-دیسک مختلط:
در این نوع دیسک ترمز شیار و سوراخ در کنار هم تعبیه شده است به همین دلیل نام آن را دیسک مختلط گذاشتهاند. در این نوع دیسک یکپارچگی وجود دارد و میتواند حرارت و گازهای تولید شده از اصطکاک لنت و سطح دیسک ترمز را به بیرون انتقال دهد.
4-دیسک موج دار:
بیرون صفحه دیسک به صورت موجی شکل است و دو طرف سطح آن دارای سوراخ است، بین دو صفحه یک صفحهی کوچکتر شیاردار نصب میشود که مقاومت آن را افزایش میدهد. دو طرفه دیسک فقط در مرکز به یکدیگر متصل هستند. وزن آنها ها بسیار کمتر از انواع دیگر است و تخلیه حرارتی بهتری را دارند، این دیسکها قابلیتهای بسیار بالایی دارند و شرکتهای بزرگ اقدام به تولید آن کردهاند.
مشاهده و خرید انواع دیسک ترمز کلیک کنید
آلیاژ دیسک ترمز:
دیسک ترمزها با مواد مختلفی ساخته میشوند اما مساله ای مهمی که برای هر یک از این آلیاژها مطرح است بالا بودن ضریب حرارتی و پایین آمدن فرسایش آن در برابر تماس و سایش بالا است. مواد مورد استفاده در انواع دیسک ترمز عبارتند از:
- سرامیک کربن
- فولاد ضد زنگ
- چدن خاکستری
- آلیاژهای تیتانیوم
- کامپوزیت ماتریکس آلومینیوم
دیسک ترمزهایی که از فولاد ضد زنگ هستند محبوبیت بیشتری دارند چرا که دارای ویژگی هایی زیر هستند:
- مقاومت در برابر حرارت بالا
- جوش پذیری
- حرارت قابل کنترل
- هزینه تولید پایین
- استحکام بالا
- مقاوم در برابر خوردگی
نشانه های خرابی دیسک:
- لرزش فرمان و پدال و یا صدای سوت کشیدن به هنگام ترمزگیری
- تغییر رنگ سطوح دیسک
- طی کردن مسافت بیشتر برای ترمزگیری همراه با لرزش
- ایجاد شیارهای کوچکی بر روی دیسک
- صورت نگرفتن ترمزگیری به طور کامل و زود خورده شدن لنت ترمزها
- داغ شدن بیش از اندازه دیسک ترمز
- استفاده از لنتهای ترمز بیکیفیت یا تعویض نکردن به موقع لنت ترمز
برای مشاهده لیست قیمت انواع دیسک ترمز کلیک کنید